Το βασικό εισόδημα – θεωρητικές παρεξηγήσεις

Αντιγράφω επιστολή αναγνώστη -καθηγητή των Οικονομικών- με τίτλο “Why universal basic income is an attractive proposition”, η οποία δημοσιεύθηκε στην Φαϊνάνσιαλ Τάιμς της 2 Αυγούστου 2024. Ας σημειωθεί πάντως ότι η ιδέα του βασικού εισοδήματος δεν είναι οικονομικώς ανυπόστατη –σε όρους της οικονομικής ορθοδοξίας cum Οικονομικών της Ευημερίας–, κάθε άλλο. Από τον Κέυνς μέχρι τα σύγχρονα Οικονομικά του Περιβάλλοντος, η ‘αισθητική κατανάλωση’ θεωρείται πηγή ευημερίας – και η ζήτηση για τέτοια αγαθά υποκινεί την προσφορά τους. Βεβαίως, το επιχείρημα του επιστολογράφου εκφεύγει των ορίων τούτων. Από την άλλη πλευρά, το αποτέλεσμα εισοδήματος μπορεί να έχει ισχνή σημασία μόνο, απλώς διότι η εργασία έχει πλουσιότερο νόημα από την αμιγώς υλιστική κατανόησή της – είναι πηγή της ατομικής ωφελιμότητας. Ο επιστολογράφος έχει μια μάλλον παρωχημένη αντίληψη για την οικονομική ορθοδοξία και για τα όριά της. Το βασικό εισόδημα είναι, πρωτίστως, ένα εργαλείο της πολιτικής ίσων ευκαιριών ή, στο πνεύμα της θεωρίας ικανοτήτων του Σεν και της Νιουσμπάουμ, ένα μέσο ενδυνάμωσης των κεντρικών ατομικών ικανοτήτων.      

“Chris Giles (‘Universal basic income: a bad idea that never dies’, Opinion, FT Weekend, July 27) comments on the universal basic income, a subject that, like it or not, is here to stay. Yet his perspective on the UBI is little different from that of the ‘boring mainstream economists’ he approvingly cites with his emphasis on ‘maths over ideals’.

We can begin by stating the obvious, which is that the UBI is no panacea. Yet neither is the status quo. Indeed, Giles’s uncritical preference for work over leisure exemplifies what is wrong with economics and signals an overdue need for a new paradigm.

Why, for instance, does Giles consider the income effect ‘inconvenient’? For whom exactly? Certainly not for the legions of artists, musicians, and even chess players, many of whom would accept near-poverty-level wages for the opportunity to devote their lives to their passion instead of office drudgery. Though economics remains obstinate in its resistance to change, it is increasingly evident that a materially comfortable existence is sometimes not worth the trade-offs it entails.

As noted in David Graeber’s BS Jobs (original title not abbreviated) — and contrary to the robot-led mass unemployment world envisioned by Giles’s ‘tech bros’ — paid work, even (or especially) for its own sake, is not about to disappear. The problem, as Graeber also notes, is that paid employment is increasingly soul consuming. It is precisely for this reason that we must foster creative use of our time — be it through paid employment or leisure. It is the principal, if under-remarked, rationale for the UBI.

Giles is correct that the UBI does not have magic effects. But what policy proposition does? As he notes, we live in a world of trade-offs. As John Maynard Keynes presaged almost a century ago in his essay, ‘Economic Possibilities for Our Grandchildren’, the truth is that in a simple technological sense we have solved the economic problem. There is indeed nothing ‘inconvenient’ about the income effect — quite the contrary.

It is high time that economics delivers an alternative paradigm, one more willing to trade off quantifiable ‘productivity’ for intangible ‘quality of life’. One, contrary to Giles, that privileges ideals over maths.”

Mariano Torras

Professor of Economics

Chair, Department of Finance and Economics, Adelphi University,

Garden City, NY, US

Για την αντιγραφή

νκ

Share:

σχετικά άρθρα