Πολ Σάμιουελσον (1915-2009): ο νεοκλασικός συνθετιστής

Ο Πολ Σάμιουελσον γεννήθηκε το 1915 στην αναπτυσσόμενη τότε βιομηχανική πόλη Γκάρι της Ιντιάνα, στις ΗΠΑ και οι γονείς του ήταν Εβραίοι μετανάστες από την Πολωνία. Η οικογένεια του μετακόμισε στο Σικάγο το 1923 επειδή ο πατέρας του έχασε πολλά χρήματα στα χρόνια μετά τον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο. Όλα τα εμπόδια που δημιουργήθηκαν από αυτή την αναγκαστική μετακόμιση θα ήταν τελικά για καλό. Αφού διέπρεψε στο Λύκειο, ξεκίνησε τις σπουδές του στο Πανεπιστήμιο του Σικάγο σε ηλικία 16 ετών. Στα απομνημονεύματα του, που εκδόθηκαν λίγο πριν το θάνατο του, γράφει: “Ξαναγεννήθηκα. Γεννήθηκα ως οικονομολόγος στις οχτώ και μισή ακριβώς στις 2 Ιανουαρίου του 1932 σε μία αίθουσα στο Πανεπιστήμιο του Σικάγο”. Το έναυσμα ήταν μία διάλεξη για τον Τόμας Μάλθους, τον Βρετανό οικονομολόγο του 18ου αιώνα, ο οποίος έγραφε για το ζήτημα του πληθυσμού και της φτώχειας. Από τότε και έπειτα ο Σάμιουελσον “κόλλησε” με τα Οικονομικά.

Αποφοίτησε με πτυχίο οικονομικών το 1935, άρα ο καιρός που πέρασε στο Σικάγο συνέπεσε με τα χειρότερα χρόνια της Μεγάλης Ύφεσης. Το Σικάγο θεωρούνταν ο παράδεισος για τους νεοκλασικούς οικονομολόγους υπό την επιρροή του Μίλτον Φρίντμαν. Ο Σάμιουελσον όμως έφυγε από το Σικάγο για να πάει στο Χάρβαρντ, το οποίο ήταν προπύργιο του Κεϋνσιανισμού, ώστε να κάνει διδακτορικό και να γράψει το πρώτο του βιβλίο με τίτλο: “Θεμέλια της Οικονομικής Ανάλυσης”. Με το προσχέδιο του βιβλίου, κέρδισε το βραβείο “David A. Wells” του Πανεπιστημίου του Χάρβαρντ το 1941. Μέσα σε αυτό φαίνεται ότι ήταν ολοφάνερα δυσαρεστημένος με τα επιχειρήματα που χρησιμοποιούσαν οι κλασικοί οικονομολόγοι και συγκεκριμένα με την αδυναμία τους να χρησιμοποιήσουν τα μαθηματικά. Το 1947 και σε ηλικία μόλις 32 ετών η American Economic Association τον βράβευσε με το πρώτο μετάλλιο “John Bates Clark” ως τον εν ζωή Αμερικάνο οικονομολόγο κάτω των 40 ετών ο οποίος “έχει επιτύχει την πλέον διακεκριμένη συνεισφορά στην οικονομική σκέψη”. Την ίδια χρονιά διορίστηκε καθηγητής στο Τεχνολογικό Ινστιτούτο της Μασαχουσέτης (MIT), όπου και παρέμεινε για την υπόλοιπη καριέρα του.

Ο καθηγητής Ασάρ Λίντμπεκ, της Σχολής Οικονομικών της Στοκχόλμης, στην ομιλία του για την απονομή του Νόμπελ  Οικονομικών Επιστημών στον Πολ Σάμιουλεσον το 1970, υποστήριξε ότι ο βραβευόμενος, περισσότερο από κάθε άλλο σύγχρονο οικονομολόγο, είχε συνεισφέρει στην άνοδο του επιπέδου της ανάλυσης και μεθοδολογίας στην οικονομική επιστήμη. Είπε χαρακτηριστικά: “Στην πραγματικότητα έχει απλώς ξαναγράψει σημαντικά κομμάτια της οικονομικής θεωρίας.”

Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι ο Πολ Σάμιουλεσον έχει αφήσει ένα μόνιμο αποτύπωμα στον τρόπο που γίνονται κατανοητά και διδάσκονται τα οικονομικά.  Παρ’ ότι σήμερα, υπάρχουν αρκετά εγχειρίδια για αρχές των οικονομικών, ο Σάμιουελσον έγραψε ένα από τα μοναδικά πέντε βιβλία που έχουν ξεχωρίσει στην εκπαιδευτική αρένα στα τελευταία 250 χρόνια της επιστήμης. Το βιβλίο του “Οικονομική” είναι εφάμιλλο με εκείνα του Σμιθ, του Ρικάρντο και του Τζον Στιούαρτ Μιλ. Το έργο του άλλαξε τον τρόπο με τον οποίο διδάσκονταν – και ακόμα διδάσκονται- τα οικονομικά.

Από: Thornton, P. (2014), The Great Economists: Ten economists whose thinking changed the way we live, Pearson Education Limited  (Μτφρ. Δημήτρης Κάστανος)

Share:

σχετικά άρθρα